Upadłość wykonawcy – wykluczenie z udziału w postępowaniu

Zgodnie z art. 24 ustawy Prawo zamówień publicznych z postępowania o udzielenia zamówienia publicznego Zamawiający wyklucza wykonawców, w stosunku do których otwarto likwidację lub których upadłość ogłoszono, z wyjątkiem wykonawców, którzy po ogłoszeniu upadłości zawarli układ zatwierdzony prawomocnym postanowieniem sądu, jeżeli układ nie przewiduje zaspokojenia wierzycieli przez likwidację majątku upadłego. Ogłoszenie postępowania upadłościowego w stosunku do wykonawcy pociąga za sobą jego wykluczenie niezależnie od tego czy ogłoszono upadłość dłużnika z możliwością zawarcia układu, czy też upadłość obejmującą likwidację majątku dłużnika. Celem nadrzędnym 24 ust. 1 pkt 2) ustawy Pzp jest ochrona interesu publicznego (w tym finansów publicznych) w związku z istniejącym ryzykiem udzielenia zamówienia publicznego wykonawcy, który nie jest wypłacalny i nie wykonuje zobowiązań z należytą starannością zarówno względem zamawiającego, jak i swoich kontrahentów (dostawców, podwykonawców, producentów).

 Na podstawie wyroku Krajowej Izby Odwoławczej (KIO 1275/12) – ogłoszenie upadłości wyklucza wykonawcę na każdym etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W uzasadnieniu stwierdzono, że co do zasady, zamawiający prowadzący postępowanie zobowiązany je oceniać treść złożonych dokumentów na dzień składania wniosków lub ofert. Należy także dodać, że ustawa Pzp nie ustanawia zakazu weryfikacji wykonawców na późniejszym etapie postępowania, w przypadku zaistnienia okoliczności uzasadniających wykluczenie wykonawcy z udziału w postępowaniu. Potwierdzają to podstawowe zasady udzielania zamówień publicznych, jak zasada konkurencyjności, równego traktowania i przejrzystości postępowania, których zamawiający, jak również wszyscy uczestnicy postępowania, zobowiązani są przestrzegać na każdym etapie postępowania i których naruszenie prowadzi do jego wadliwości.

Przykładowo w sytuacji gdy w momencie upływu terminu składania ofert wykonawca nie jest w stanie upadłości, ale taki wniosek zostanie złożony przed podpisaniem umowy o udzielenie zamówienia publicznego, zamawiający winien wykluczyć takiego wykonawcę z postępowania, jeżeli tylko powziął wiadomość o upadłości.

Niezależnie na podstawie art. 45 ust. 2 pkt a) i b) Dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, z udziału w zamówieniu można wykluczyć każdego wykonawcę, który:

1. jest w stanie upadłości lub likwidacji, którego działalność jest objęta zarządem sądowym, zawarł umowę z wierzycielami, zawiesił działalność gospodarczą albo znajduje się w analogicznej sytuacji, wynikającej z podobnej procedury zgodnej z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi;
2. jest przedmiotem postępowania o ogłoszenie upadłości, o wydanie nakazu przymusowej likwidacji, o ustanowienie zarządu sądowego, postępowania układowego z wierzycielami lub innego podobnego postępowania zgodnego z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi.

Przepisy dyrektywy, które w tym zakresie powinny być stosowane bezpośrednio, wyraźnie wskazują, iż w sytuacji, w której wykonawca jest w upadłości nie ma prawnej możliwości zawarcia umowy o udzielenie zamówienia publicznego z zamawiającym, ale także umowy z konsorcjantem w przypadku wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia (warunki podmiotowe muszą zostać spełnione przez każdego z wykonawców).

Należy przy tym pamiętać, że termin na wniesienie odwołania (np. na wykluczenie wykonawcy lub chęć wykluczenia innego wykonawcy) biegnie od daty powzięcia wiadomości o okolicznościach stanowiących podstawę do wykluczenia wykonawcy, a tym samym i konsorcjum, w skład którego wchodzi wykonawca, co do którego zachodzą przesłanki do wykluczenia.

Powrót