Zaniżanie podatku VAT w celu obniżenia ceny oferty

W jednym z postępowań publicznych pojawiło się nowe kryterium, którego celem jest zniechęcenie wykonawców do zaniżania stawki podatku VAT. Dość powszechnie zdarzały się do tej pory sytuacje, w których wykonawcy konstruowali oferty w sposób pozwalający im na obniżenie stawki VAT, co w konsekwencji prowadziło do obniżenia ceny ofertowej. Taka sytuacja wydaje się korzystna dla zamawiających, którzy wydatkują mniej środków na realizację zamówień, ale dla Urzędu Skarbowego już nie, ponieważ do państwowej kasy wpływały mniejsze podatki. Sytuacja nie była też jednoznaczna wobec wykonawców, którzy nie korzystali z niejasności dotyczących właściwej stawki podatku i stosowali wyjściową – 23%, co znacznie utrudniało złożenie konkurencyjnej oferty.

W jednym z ogłoszonych niedawno przez PKP S.A. przetargów na sprzątanie dworców i peronów, pojawiło się nowe kryterium – tzw. wskaźnik VAT. Zgodnie z treścią SIWZ, kryterium zostało skonstruowane w taki sposób, że im wyższa kwota zostanie opodatkowana stawką podatku VAT 23%, tym więcej dodatkowych punków otrzyma wykonawca (maksymalnie 15). Dla wyjaśnienia powstające różnice w opisywanym przypadku wynikały stąd, że sprzątanie obiektów dworcowych obejmuje czynności wykonywane wewnątrz budynków, przy której stosuje się 23% stawkę podatku VAT oraz na zewnątrz ze stawką 8%. Taka sytuacja prowokuje część z wykonawców do manipulowania ilością przestrzeni objętej przedmiotem zamówienia przy kalkulowaniu wyceny.

Decyzję wprowadzenia takiego kryterium tłumaczy rzecznik prasowy zamawiającego „Biorąc pod uwagę wcześniejsze doświadczenia wynikające z realizacji zawartych umów, zamawiający wprowadził kryterium, którego celem jest ograniczenie możliwości manipulowania przez wykonawców wartością ofert przez przenoszenie kosztów sprzątania z terenów wewnętrznych objętych wyższą stawką podatku VAT na tereny zewnętrzne objęte niższą stawką.” Cześć ekspertów podziela ten pomysł licząc, że posłuży on jako przykład innym zamawiającym, część jednak nastawiona jest krytycznie komentując, że ten konkretny zamawiający może odliczyć podatek naliczony od należnego, więc dla niego wysokość stawki nie powinna mieć znaczenia, natomiast punktowanie wykonawcy proponującego niższą stawkę podatku ma sens jedynie w przypadku podmiotów, które nie mogą odliczyć podatku naliczonego lub mogą to zrobić tylko częściowo.

Pojawiają się postępowania, w których ta sama usługa jest różnie klasyfikowana. Na dodatek część podmiotów dysponuje interpretacją indywidualną potwierdzającą możliwość stosowania niższej stawki podatku VAT. Jednak największą „elastyczność” umożliwiają przetargi na usługi, w których część jest opodatkowana stawą 23%, a część obniżoną np. 8%, czy 0% tak jak w omawianym powyżej przykładzie.
Pozostaje na się przekonać czy nowe kryterium wprowadzone przez PKP S.A. stanie się powszechnie stosowanym…