Rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawców – projekt (nowelizacja Pzp)
Trwają prace nad treścią rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane. To najważniejszy akt wykonawczy do nowelizowanej ustawy Prawo zamówień publicznych, która zacznie obowiązywać 28 lipca 2016 roku.
Dokumenty zostały pogrupowane zgodnie ze znowelizowanymi przepisami tj.:
– dokumenty dotyczące spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz kryteriów selekcji w zakresie kompetencji i uprawnień zawodowych (m.in. koncesje, zezwolenia),
– dokumenty dotyczące spełnienia warunków udziału / kryteriów selekcji w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej m.in. (informacja banku, polisa OC) i tu kilka zmian. Jedną z nich ma być zmiana okresu ważności zaświadczenia z banku potwierdzającego zdolność kredytową lub ilość posiadanych środków finansowych z trzech miesięcy do jednego miesiąca przed terminem składania wniosków / ofert. Drugą jest propozycja pojawienia się nowego dokumentu – oświadczenia o rocznym obrocie wykonawcy lub o obrocie wykonawcy w obszarze objętym zamówieniem, za okres nie dłuższy niż ostatnie trzy lata obrotowe, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – za ten okres. Zmieniono także zapis dotyczący polisy OC i usunięto wymóg opłacenia dokumentu.Wydaję się jednak, że dotychczasowa linia orzecznicza będzie miała w dalszym ciągu zastosowanie.
– dokumenty potwierdzające spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji w zakresie zdolności technicznej i zawodowej, a wśród nich kilka zmian m.in. dotycząca wykazów wykonanych prac w zakresie dostaw, usług i robót budowlanych. Zgodnie z par. 1 ust. 4 pkt 1 i 2 projektu zamawiający w dalszym ciągu będą mogli żądać od wykonawców wykazów: robót budowlanych zrealizowanych nie wcześniej niż pięć lat przed terminem składania wniosków lub ofert wraz z z załączeniem dowodów określających czy te roboty budowlane zostały wykonane należycie, w szczególności informacji o tym czy roboty zostały wykonane zgodnie z przepisami prawa budowlanego i prawidłowo ukończone oraz wykazu dostaw / usług zrealizowanych lub realizowanych (w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych) w okresie trzech lat przed terminem składania wniosków lub ofert również potwierdzonych dowodami ich prawidłowej realizacji. Dodatkowo w ust. 5 par. 1 zastrzeżono, że w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu konkurencji, zamawiający będzie miał prawo dopuścić, aby wykazy, o których mowa powyżej dotyczyły odpowiednio dostaw / usług wykonanych (wykonywanych) wcześniej niż w okresie trzech lat lub robót budowlanych wykonanych wcześniej niż pięć lat przed terminem składania wniosków lub ofert.
Z jednej strony proponowane zapisy umożliwiają zamawiającemu opcjonalne wydłużenie obecnie obowiązujących ram czasowych, a zmiana ta może przyczynić się do łatwiejszego ubiegania się o udzielenie zamówienia, przy pojawiającym się pytaniu jaki poziom konkurencji jest odpowiedni?
Dodane wymaganie zobowiązujące wykonawców do przedstawienia informacji o tym, czy wskazane w wykazie roboty budowlane były wykonane zgodnie z przepisami prawa budowlanego i prawidłowo ukończone może jednak rodzić pewne utrudnienia. Zgodnie z treścią uzasadnienia, ustawodawca chce zagwarantować nie tylko pozytywną weryfikację doświadczenia wykonawców, ale również udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy wynikający z przedkładanych dokumentów dotychczasowy sposób realizacji zamówień oraz wskazywany potencjał daje gwarancję należytego wykonania zamówienia. Zastanawiająca jest jednak praktyka postępowania – czy będzie to pociągało za sobą konieczność przedstawiania dodatkowych dokumentów, czy np. w referencjach dotyczących robót budowlanych będą miały się pojawić dodatkowe informacje, wymagane rozporządzeniem (mając na uwadze, że są to dokumenty wystawiane przez podmioty trzecie). Co ewentualnie będzie mogło zastąpić referencje w tym zakresie, skoro dokument taki nazwano informacją?
Podobnie jak do tej pory będą wymagane dotychczasowe dokumenty potwierdzające brak podstaw do wykluczenia z postępowania. W tym zakresie zmianie uległ zakres informacji wykazywanych w zaświadczeniu z Krajowego Rejestru Karnego oraz osoby, dla których wykonawca będzie miał obowiązek przedstawić takie zaświadczenie (np. prokurent). Dodatkowo dokumenty z Urzędu Skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o niezaleganiu z podatkami i składkami (okres obowiązywania wszystkich tych dokumentów nie ma ulec zmianie) mają zostać uzupełnione o oświadczenia własne wykonawcy dotyczące braku wydania wobec niego prawomocnego wyroku sądu lub ostatecznej decyzji administracyjnej o zaleganiu z uiszczaniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne.
Zmultiplikowane oświadczenia własne wykonawcy zastąpiły również dotychczasowe jedno oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu z postępowania (par. 5 ust. 1 pkt 6-8 projektu), pomimo deklaracji ustawodawcy o chęci odformalizowania procedury.
Nowością jest również zapis, dzięki któremu dokumentów potwierdzających brak podstaw do wykluczenia z postępowania będzie można wymagać nie tylko od wykonawców, ale i podwykonawców i podmiotów trzecich (niezależnie, czy będą realizować przedmiot zamówienia). Zgodnie bowiem z uzasadnieniem do projektu rozporządzenia: Projektowana regulacja w zasadniczej mierze powiela dotychczasowe regulacje w tym zakresie uzupełniając je kompleksowo o informacje pozwalające na potwierdzenie faktycznej realizacji zamówienia przez inny podmiot co do robót budowlanych i usług. Rozporządzenie przewiduje również regulacje dotyczące weryfikacji podwykonawców, którzy nie są podmiotami udostępniającymi wykonawcy swoje zdolności, co jest konsekwencją wdrożenia w tym zakresie uregulowań wynikających z dyrektyw 2014/24/UE i 2014/25/UE.
Zapis budzący wątpliwości to odniesienie do JEDZ w zakresie odstąpienia od konieczności żądania dokumentów w sytuacji składania oświadczenia w tej formie. Zgodnie z par.2 ust. 7 projektu rozporządzenia: Jeżeli treść informacji przekazanych przez wykonawcę w jednolitym europejskim dokumencie zamówienia, o którym mowa w art. 10a ust. 1 ustawy, odpowiada zakresowi informacji, których zamawiający wymaga poprzez żądanie dokumentów, w szczególności o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 2, § 2 ust. 4 rozporządzenia, zamawiający może odstąpić od żądania tych dokumentów od wykonawcy. W takim przypadku dowodem spełniania warunków udziału w postępowaniu, spełniania przez wykonawcę kryteriów selekcji oraz braku podstaw wykluczenia są odpowiednie informacje przekazane przez wykonawcę lub odpowiednio przez podmioty, na których zdolnościach lub sytuacji wykonawca polega na zasadach określonych w art. 22a ustawy, w jednolitym europejskim dokumencie zamówienia.” Zapis ten jest bowiem sprzeczny z art. 26 ust. 1 znowelizowanej ustawy Pzp, zgodnie z którym w postępowaniach o wartości przewyższających progi unijne (wynikające z art. 11 ust. 8) zamawiający mają obowiązek żądać od wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, złożenia w wyznaczonym, nie krótszym niż 10 dni, terminie aktualnych na dzień złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1.
Par. 10 ust. 1 projektu rozporządzenia czyni zadość zapisom art. 26 ust. 6 znowelizowanej ustawy Pzp i wyłącza możliwość żądania od wykonawców dokumentów, w przypadku wskazania przez nich ich dostępności w formie elektronicznej, pod określonymi adresami internetowymi ogólnodostępnych i bezpłatnych baz danych.
Zastanawia również zapis par. 4 ust. 2: Jeżeli z uzasadnionej przyczyny wykonawca nie może złożyć wymaganych przez zamawiającego dokumentów, o których mowa w § 2 ust. 4, zamawiający może dopuścić złożenie przez wykonawcę innych odpowiednich dokumentów w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej. W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że dokumenty wyszczególnione w par. 2 ust. 4 projektu rozporządzenia, poza dokumentami referencyjnymi, które dotychczas można było zastąpić w uzasadnionych przypadkach oświadczeniem wykonawcy, są to wykazy (narzędzi, prac, osób itd) sporządzane przez wykonawcę oraz inne oświadczenia własne wykonawcy, więc zastanawiające jest jaka obiektywna przyczyna uniemożliwi złożenie takiego dokumentu. Kolejna rzecz to tryb w jakim wykonawcy mieliby uzgodnić z zamawiającym jakie dokumenty i w jakiej formie mają złożyć jako „inne dokumenty”. Należałoby założyć również, że fakt zaakceptowania przez zamawiającego takiego wniosku lub brak jego akceptacji będzie mógł być podstawą do wniesienia środków ochrony prawnej, co może przedłużyć procedurę. W końcu na jakiej podstawie zamawiający będzie porównywał dokumenty standardowe i „inne dokumenty”?
Projekt jest w fazie konsultacji.
Treść projektu rozporządzenia wraz z uzasadnieniem można znaleźć tutaj: projekt rozporządzenia w sprawie dokumentów
